Nhiều hãng ô tô điện tiếp tục chứng kiến những kỷ lục mới về doanh số trong quý đầu năm 2023, nhiều thị trường ô tô lớn trên toàn cầu đều ghi nhận sức mua đối với loại xe này tăng vọt.
Tại châu Âu, tập đoàn BMW cho biết lượng xe thuần điện bán ra tăng tới 83,2% trong quý đầu năm 2023 so với cùng kỳ năm 2022, đạt 64.647 chiếc (bao gồm cả xe mang thương hiệu BMW và MINI). Trong đó, riêng thương hiệu BMW chứng kiến lượng xe điện bán ra tăng gấp đôi – lên mức 55.979 xe. Đây là diễn biến bất ngờ trong bối cảnh tổng số xe bán ra của tập đoàn (bao gồm cả Rolls-Royce) giảm 1,5% so với quý đầu năm 2022, chỉ đạt 588.138 chiếc.
Không thua kém “đồng hương”, Mercedes-Benz trong báo cáo kết quả kinh doanh cũng ghi nhận lượng xe thuần điện bán ra trên toàn cầu trong quý đầu năm tăng 119% so với cùng kỳ năm ngoái, đạt 51.600 xe. Trong đó, đột phá là thị trường Mỹ (tăng tới 327%). Như vậy, lượng xe điện bán ra hiện đã chiếm 10% tổng số xe du lịch của Mercedes-Benz.
Trong khi đó, tại Trung Quốc, thị trường xe điện lớn nhất toàn cầu, gã khổng lồ BYD đạt tới 102.670 xe điện bán ra chỉ riêng trong tháng 3, tăng gấp đôi so với cùng kỳ năm 2022. Cộng dồn ba tháng đầu năm, doanh số xe điện của BYD chạm mốc 260.000 xe, ngày càng tiến gần hơn tới thành tích của hãng ô tô điện Mỹ Tesla – hiện đang ở mức 440.808 xe trong quý I-2023 (tăng trưởng 44%). Hiện nay, xe điện chạy pin đang chiếm 50% doanh số của BYD.
Sự tăng trưởng đột phá của các hãng xe điện tại Trung Quốc kéo theo việc doanh số các hãng với danh mục sản phẩm chủ lực là xe sử dụng động cơ đốt trong lao dốc. Theo số liệu từ Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc, doanh số của các thương hiệu Nhật Bản tại nền kinh tế số 1 châu Á đã giảm 40% trong quý đầu năm 2023 so với cùng kỳ năm 2022.
Tương tự, các thương hiệu châu Âu cũng chứng kiến mức tương ứng 21%. Về phần mình, các hãng xe Mỹ như Ford và GM giảm khoảng 12,5%, dù con số này đã được gánh vác phần nào bởi Tesla.
Trước đó, trong năm 2022, Trung Quốc ghi dấu ấn trong tiến trình phổ cập ô tô điện khi là thị trường lớn đầu tiên trên thế giới đạt thị phần xe điện 25%. Một số quốc gia nhỏ như Na Uy ở thời điểm đó đã chạm mốc 90%.
Thực tế, dự báo năm 2021 của Reuters cho rằng thị phần xe điện tại Trung Quốc sẽ chạm mốc 35% trong năm 2025, nhưng giờ đây Bloomberg lạc quan hơn khi cho rằng mốc này sẽ có thể đạt được ngay trong năm nay. Đối với thị trường Mỹ, hiện nay các đơn vị phân tích thị trường đều đang đặt kỳ vọng vào con số 1,4 triệu xe điện chạy pin và xe hybrid sạc ngoài, tức khoảng 10% tổng số xe bán mới trong năm 2023. Sự bùng nổ trên diện rộng của các loại xe không phát thải được dự đoán sẽ kéo đà tăng trưởng chung trên quy mô toàn cầu.
Trong bối cảnh ấy, nhiều hãng xe tiếp tục lên những kế hoạch sản xuất hết sức táo bạo. Tuy nhiên, một số ý kiến phân tích cũng cảnh báo các hệ thống phân phối xe tại nhiều quốc gia về nguy cơ tồn kho số lượng lớn xe sử dụng động cơ đốt trong nếu không nắm bắt và chuyển mình kịp thời trước những diễn biến cực nhanh của thị trường ô tô trong giai đoạn hiện nay.
Lo ngại này có cơ sở, trong bối cảnh số liệu của Bloomberg cho thấy, sau khi đạt đỉnh vào năm 2017 với 69 triệu xe bán ra trên toàn cầu, doanh số xe sử dụng động cơ đốt trong đã liên tục suy giảm và khó có cơ hội phục hồi. Trong khi đó, ngày càng có nhiều quốc gia siết chặt các quy định về khí thải, ủng hộ xu hướng xe điện, tiến tới chỉ bán mới dòng xe này từ khoảng năm 2035.
