DCA là gì?

DCA là viết tắt của Dollar Cost Averaging, dịch nghĩa đầy đủ là chiến thuật bình quân giá chi phí dollar hay chiến thuật bình quân hóa chi phí đầu tư. Tuy nhiên, trên thị trường, các trader gọi nó với cái tên ngắn gọn hơn, đó là chiến thuật trung bình giá hay bình quân giá.

Khi thị trường đi lên (bull market), với số vốn cố định cho từng thời kỳ, nhà đầu tư sẽ mua được ít tài sản hơn với giá cao, ngược lại, khi thị trường đi xuống, (bear market), nhà đầu tư sẽ mua được nhiều tài sản hơn với giá thấp. Nhưng đến cuối cùng, mức giá mà nhà đầu tư mua được tính trên một đơn vị tài sản sẽ là mức giá trung bình, cao hơn giá thấp nhất, thấp hơn giá cao nhất trong suốt giai đoạn đầu tư. Nếu giá trung bình thấp hơn mức giá mà nhà đầu tư mua một lần sẽ giúp giảm thiểu rủi ro nếu sau đó thị trường đi xuống nhưng lợi nhuận sẽ không được tối đa hóa khi thị trường đi lên nếu giá trung bình cao hơn so với mức giá khi đầu tư toàn bộ số vốn chỉ với một lần mua duy nhất.

Trong chiến thuật này, thay vì đầu tư tất cả số vốn đang có vào một thời điểm nhất định thì nhà đầu tư sẽ chia nhỏ số vốn đó ra thành nhiều phần khác nhau, có thể bằng nhau hoặc chênh lệch không quá lớn rồi đầu tư vào tài sản theo định kỳ (ở những thời điểm đã xác định trước) mà không phụ thuộc vào giá của tài sản sẽ tăng hay giảm ở những thời điểm đó.

Chiến thuật DCA rất phù hợp với những nhà đầu tư mới, chưa có nhiều kinh nghiệm trong việc mua đáy, bán đỉnh và cũng phù hợp nhất với các nhà đầu tư chứng khoán hay tiền điện tử vì chiến thuật này sẽ hiệu quả và an toàn hơn với khả năng tận dụng lợi thế về tăng trưởng trong thời kỳ dài hạn. Và một sự thật là, chiến thuật này cũng không thể ngăn chặn tổn thất trong khi thị trường giảm giá liên tục, tuy nhiên, sự tổn thất có thể được giảm bớt so với việc đầu tư toàn bộ vào một lần nếu bạn vận dụng chiến lược một cách hợp lý và hiệu quả.

Cách thực hiện chiến thuật DCA như thế nào?

Để hình dung về cách thực hiện chiến thuật DCA, chúng ta sẽ lấy ví dụ về phương pháp này trên thị trường chứng khoán khi đầu tư vào cổ phiếu.

Giả sử các bạn là một nhà đầu tư mới, quan tâm đến cổ phiếu và có một số vốn nhàn rỗi sẵn sàng cho kênh đầu tư này là 1,000$. (Lấy đơn vị USD để rút gọn bớt chữ số). Một nguyên tắc “bất di bất dịch” cho thị trường này mà các bạn cần lưu ý chính là “không nên bỏ tất cả trứng vào cùng một rổ”, điều này đồng nghĩa với việc không nên đầu tư tất cả tiền vào một loại cổ phiếu nào đó, mà nên đa dạng hóa danh mục đầu tư. Với 1,000$, các bạn có thể chia thành 5 phần bằng nhau, đầu tư vào 5 loại cổ phiếu khác nhau, đảm bảo tính đa dạng hóa bằng cách lựa chọn các loại cổ phiếu khác nhau theo giá trị vốn hóa thị trường, theo lĩnh vực, ngành nghề, tốc độ tăng trưởng… và rất nhiều những yếu tố khác.
Với chiến thuật này, các bạn sẽ không dùng toàn bộ 200$ để mua cổ phiếu ABC vào cùng một thời điểm. Có nhiều người nói rằng, tôi sẽ dùng các phương pháp phân tích kỹ thuật để xác định thời điểm giá điều chỉnh giảm và mua vào với toàn bộ số vốn đang có, khi giá tăng, tôi sẽ thu về nhiều lợi nhuận hơn. Điều này hoàn toàn chính xác, nhưng các bạn đảm bảo được bao nhiêu phần trăm rằng mức giá mà bạn phân tích được đang là mức giá ở đáy hay không?

Giả sử với 200$ đó, bạn chia thành 4 đợt mua khác nhau, mỗi đợt bạn sẽ mua vào ngày đầu tiên của tháng với số tiền là 50$.

Đợt 1: giá cổ phiếu ABC là 5$, bạn mua được 10 cổ phiếu
Đợt 2: giá ABC là 7$, bạn mua được 7.14 cổ phiếu
Đợt 3: giá ABC là 5.5$, bạn mua được 9.1 cổ phiếu
Đợt 4: giá ABC là 6$, bạn mua được 8.33 cổ phiếu

Tổng số cổ phiếu ABC mà bạn mua được sau 4 tháng là 34.57 cổ phiếu. Giá cổ phiếu ACB trung bình mà bạn mua được là 5.79$. Giá hiện tại của cổ phiếu là 6$ thì giá trị của khoản đầu tư của bạn đang là 207.42$. Nếu giá cổ phiếu tiếp tục tăng, bạn sẽ có thêm lợi nhuận, ngược lại, nếu giá cổ phiếu giảm, bạn vẫn sẽ thua lỗ. Nếu không thực hiện chiến thuật bình quân giá DCA, bạn có thể sẽ kiếm được nhiều lợi nhuận hơn hoặc thua lỗ sẽ cao hơn, phụ thuộc vào thời điểm mà bạn đầu tư và xu hướng giá ngay sau đó.

Một số lưu ý khi sử dụng chiến thuật trung bình giá (DCA)

Thứ nhất, xác định xu hướng là vô cùng quan trọng. Qua các ví dụ trên, chiến thuật DCA thật sự phát huy tính hiệu quả của nó khi được áp dụng trong thị trường giảm giá ngắn hạn nhưng với kỳ vọng rằng tài sản sẽ tăng trưởng trong dài hạn.

Thứ hai, đối với thị trường chứng khoán, nên lựa chọn các cổ phiếu bluechip, đối với thị trường tiền điện tử, nên lựa chọn các coin top, tránh các coin rác, do các cổ phiếu bluechip hay các coin top thường đạt được sự tăng trưởng trong dài hạn.

Thứ ba, đối với cả 2 loại thị trường chứng khoán hoặc tiền điện tử thì vấn đề đa dạng hóa danh mục đều luôn quan trọng. Đa dạng hóa sẽ giảm thiểu rủi ro do sự biến động mạnh của các tài sản riêng lẻ.

Cuối cùng, xây dựng nguyên tắc đầu tư và luôn tuân thủ nguyên tắc. Trong nguyên tắc giao dịch của bạn, chắc chắn phải bao gồm 2 yếu tố sau: một là lợi nhuận mục tiêu, hai là mức thua lỗ tối đa chấp nhận được của một giao dịch. Khi một trong 2 yếu tố đã được thỏa mãn, bạn cần dừng giao dịch ngay, tránh tình trạng quá tham lam hoặc tâm lý tiếc nuối muốn gỡ gạc.